„Tom gwałci Lindę” – podręczniki do prokuratury

Fundacja Feminoteka i Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego złożyły zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w Warszawie. Chodzi o podręczniki do nauki języka angielskiego wydawnictwa Naja-Press, w których pochwalano przestępstwo zgwałcenia. Upowszechnianie takich tekstów może przyczynić się do pogorszenia sytuacji kobiet w Polsce.

Warszawa, dnia 17 lipca 2012 r.

Prokuratura Rejonowa
Warszawa Ochota
ul. Wiślicka 6
02 – 114 Warszawa

Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa

1. Na podstawie art. 304 § 1 k.p.k. zawiadamiany o popełnieniu przestępstwa przez wspólników spółki cywilnej T. i R. Nałęcz – Jaweckich, prowadzących działalność gospodarczą pod firmą Wydawnictwo Naja – Press S.c. T. i R. Nałęcz – Jaweccy
w Warszawie przy ul. Bolesława Chrobrego 33, tj. przestępstwa opisanego
w art. 255 § 3 k.k. polegającego na publicznym pochwalaniu dokonania przestępstwa zgwałcenia poprzez treści prezentowanie w wydanym przez Wydawnictwo Naja – Press S.c. T. i R. Nałęcz podręcznika do nauki języka angielskiego;

2. w oparciu o przepis art. 325a § 1 w zw. z art. 325b § 1 k.p.k. wnosimy o wszczęcie
i przeprowadzenie w niniejszej sprawie dochodzenia.

UZASADNIENIE

W dniu 12 lipca 2012 r. w prasie ogólnopolskiej oraz w serwisach internetowych ukazały się dwa artykuły informujące o prezentowaniu bezprawnych treści w podręczniku do nauki języka angielskiego p.t. „Angielskie Czasy – już prościej wytłumaczyć się nie da” autorstwa Walta Warena, wydanego przez Wydawnictwo Naja – Press S.c. T. i R. Nałęcz – Jaweccy w Warszawie (ISBN: 83-900300-5-5 (9788390030050)). Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego oraz Fundacja Feminoteka będące organizacjami działającymi w obszarze praw człowieka, na skutek powzięcia informacji o ukazaniu się w powyższym podręczniku bezprawnych treści zawiadamia, iż treści te wypełniają znamiona czynu zabronionego opisanego w art. 255 § 3 k.k.

Przestępstwo publicznego pochwalania popełnienia przestępstwa zostało popełnione przez wspólników Wydawnictwa Naja – Press S.c. T. i R. Nałęcz – Jaweccy w Warszawie w ten sposób, że jako prowadzący wydawnictwo wydali publikację zawierającą następujące treści, których celem dydaktycznym było przedstawienie na przykładach różnych struktur gramatycznych języka angielskiego:

 „She won’t have been raped by the end of 2000 = Ona nie zostanie zgwałcona do końca 2000 roku (biedna brzydulka!).”;
 „Linda hoped she would have been raped before summer = Linda miała nadzieję, że zostanie zgwałcona przed nadejściem lata.”;
 “Tom will rape Linda tomorrow” = Tomcio zgwałci Lindę jutro.”;
 Linda hoped she would have been raped before summer = Linda miała nadzieję, że zostanie zgwałcona przed nadejściem lata”;
 Przykład ilustrujący czas Present Continuous – “Tom is raping Linda. = Tom właśnie (akurat gdy mówimy,… w drugim pokoju…) gwałci Lindę (świntuch, niegodziwiec – ale nie „wybawimy” Lindy, bo mogłaby się na nas obrazić!).”;
 Przykład ilustrujący czas Future in the Past – “Linda was happy she would be raped. = Linda była szczęśliwa, że zostanie zgwałcona (szykowała się na to cały tydzień!).”;
 Przykład ilustrujący czas Past Perfect – “They were very glad because they had been raped. = One były bardzo… (tu brak tłumaczenia!)”.

Treści zawarte w wydanym podręczniku wypełniają znamiona przestępstwa opisanego w art. 255 § 3 k.k. Należy zauważyć, że do przyjęcia, iż sprawca zrealizował znamiona strony przedmiotowej tego przestępstwa nie jest wymagane powstanie u osób pochwalających popełnienie przestępstwa zamiaru popełnienia przestępstwa, jest to przestępstwo bezskutkowe. Dla ustalenia winy sprawców nie ma znaczenia, czy w kręgu podmiotów, wobec których treści podręcznika były eksponowane (czytelnicy, klienci księgarni i bibliotek) znajdowała się osoba, która powzięła zamiar popełnienia przestępstwa zgwałcenia. Wskazać należy, że wydawca, znając treść wydawanej publikacji miał świadomość, jakie treści są w niej zawarte oraz to, że zgwałcenie jest czynem zabronionym w polskim porządku prawnym, a mimo to zdecydował się na wydanie podręcznika. Oznacza to, że sprawcy działali umyślnie w zamiarze bezpośrednim. Ponadto, pochwalanie przestępstwa w rozumieniu art. 255 § 3 k.k. oznacza wyrażanie pozytywnej oceny przestępstwa, które zostało popełnione lub które, hipotetycznie tylko może zostać popełnione. Treści zawarte w podręczniku wskazują wprost na to, że osoba decydująca się na jego publikację pochwala zjawisko zgwałcenia, a fakt skierowania podręcznika do sprzedaży świadczy o publicznym pochwalaniu tego zjawiska.

Powyższa publikacja została wydana po raz pierwszy w 1993 r. W latach kolejnych ukazywały się następne jej wydania. Ponadto, podręcznik ten jest w stałej sprzedaży, nieprzerwanie od 1993 r. Oznacza to, że czyn, o którym zawiadamiamy niniejszym pismem jest czynem ciągłym w rozumieniu art. 12 k.k. Na powyższe wskazuje:

* fakt występowania krótkich odstępów czasu między kolejnymi zachowaniami – nieprzerwanie od 1993 r. w wybranych księgarniach i bibliotekach w całej Polsce eksponowane są egzemplarze podręcznika „Angielskie Czasy. Już prościej wytłumaczyć się nie da”;

* wykonanie z góry powziętego zamiaru – sprawcy znają treść publikacji i mając świadomość sankcji karnych, jakie ustawa przewiduje wobec przestępstwa zgwałcenia publikują treści pochwalające ten czyn;

Tożsamość pokrzywdzonego nie ma w niniejszej sprawie znaczenia, gdyż przedmiotem zamachu nie jest dobro osobiste. Czasem popełnienia przestępstwa ciągłego jest okres, który zaczyna się w chwili pierwszego działania przestępnego (w niniejszej sprawie 1993 r.), a kończy się w chwili zakończenia działania ostatniego objętego ciągłością. Oznacza to, że w niniejszej sprawie sprawcy popełniają czyn zabroniony każdego dnia, w którym podręcznik jest eksponowany na widok publiczny i przeznaczony do zapoznania się z jego treścią. Należy wskazać, że karalność zarzucanego sprawcom czynu nie uległa przedawnieniu, gdyż z uwagi na treść przepisu art. 101 k.k., przedawnienie karalności przestępstwa ciągłego rozpoczyna się od daty zakończenia ostatniego zachowania się sprawcy wchodzącego w skład przestępstwa ciągłego. Przyjmując zatem, że podręcznik „Angielskie Czasy. Już prościej wytłumaczyć się nie da” jest nadal eksponowany i przeznaczony do sprzedaży, to bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z datą zakończenia działania wydawcy, tj. każdego dnia ekspozycji podręcznika, aż do czasu faktycznego wycofania go ze sprzedaży.

Jak wynika z doniesień prasowych, Rzecznik Praw Obywatelskich wyraźnie zakwestionowała możliwość umieszczania tego typu treści w podręcznikach, twierdząc, że kształtowanie obrazu kobiet w sposób naruszający ich godność może mieć wpływ na traktowanie kobiet w każdej dziedzinie życia, w tym również w sferze zawodowej, a ponadto może prowadzić również do zachowań przestępczych na tle seksualnym. Dodała również, że w demokratycznym państwie prawa powinniśmy przykładać szczególną wagę do edukacji w duchu poszanowania praw i godności człowieka, jak również do zwalczania wszelkich przejawów dyskryminacji, rasizmu czy uprzedzeń, których ofiarami mogą stać się obywatele” .

Ponadto, jak wynika z licznych badań naukowych zamieszczonych m.in. w raporcie fundacji Feminoteka „Dość milczenia. Przemoc seksulana wobec kobiet i problem gwałtu w Polsce” , żarty na temat gwałtów, ich pochwalanie, przedstawianie w lekceważący sposób, może przyczynić się do wtórnej wiktymiazacji ofiar gwałtów, a także do lekceważenia przez społeczeństwo tego jednego z najbardziej tramatycznych dla kobiety doświadczeń – badania pokazują, że objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD), w tym m.in. diagnozuje się w ciągu miesiąca po zdarzeniu u 94% zgwałconych kobiet . Zamieszczone w podręczniku przykłady mogą także pośrednio przyczyniać się do bagatelizowania i umniejszania doświadczenia przestępstwa zgwałcenia nie tylko przez społeczeństwo, ale także przez przez służby i instytucje, zobowiązane do pomocy ofiarom gwałtów. Jak wynika bowiem z raportu fundacji Feminoteka lekceważenie, bagatelizowanie, obwinianie, sugerowanie prowokowania gwałtu, naleganie by zapomniały, nie mówiły o gwałcie, spotykało ofiary gwałtów, zarówno gdy dzieliły się swoim doświadczeniem z najbliższymi, jak i podczas zgłaszania przestępstwa służbom publicznym oraz podczas postępowania karnego. Stereotypowe myślenie o mechanizmach przemocy seksualnej i niezrozumienie psychologicznej sytuacji ofiar gwałtów, które można zauważyć u przedstawicieli policji, służby zdrowia, organizacji i instytucji pomocowych, wpływa bardzo niekorzystnie na sytuację kobiet po gwałtach oraz jakość prowadzonych postępowań karnych.

Upowszechnianie tekstów zawartych w wymienionym podręczniku do języka angielskiego mogą te zjawiska wzmacniać i przyczyniać się do jeszcze gorszej sytuacji kobiet – ofiar zgwałceń,

Ze stwierdzeniami tymi należy się zgodzić i podzielając ten pogląd uznać wniesienie niniejszego zawiadomienia za zasadne.

Wobec powyższego, zawiadamiamy jak na wstępie.

Joanna Piotrowska, Prezeska Fundacji Feminoteka
r.pr. Karolina Kędziora, Wiceprezeska Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego

Za Feminoteka.pl

Reklamy